Eind 2012 werd ik gevraagd om tijdens de bijeenkomst We Redden Ons Welin debatcentrum De Unie een column voor te lezen over de toekomst van deelgemeentes in Rotterdam. Ik had deze eerder al geschreven voor het Rotterdamse tijdschrift Vers Beton, en heb deze in aangepaste vorm voorgedragen tijdens deze avond over de doe-het-zelf-samenleving. De centrale vraag was daarbij: wat betekent het als deelgemeentes verdwijnen en burgers alles zelf moeten, mogen en kunnen doen?
- Ook op zoek naar een columnist? Neem dan contact op!
Deelgemeentes tussen Scylla en Charybdis
Nee, ik ben geen fan van deelgemeentes. Waarom al die extra bestuurlijke lagen? Eén stadsbestuur voor de grote lijnen, met experts die op locatieniveau dit vertalen naar acties, dat is toch voldoende? Waarom dan nog meer verkiezingen, partijpolitiek en – en daar zit natuurlijk de grootste angel – bestuurlijk gestuntel door mindere goden op lokaal niveau?
Groot was dan ook mijn vreugde toen de overheid deze zomer besloot alle deelgemeentes af te schaffen. Precies! Pak ze! En neem gelijk die verschrikkelijke stadskantoormedewerkers mee!
Tot mijn grote verrassing kreeg dit nieuwe beleid deze maand zijn beslag in de vorm van een brief. De afzender, de gemeente Rotterdam, wil namelijk graag mijn mening weten over de toekomst van lokaal bestuur. Hoe nu verder? Laat het ons weten!
Maar waarom moet ik eigenlijk helpen? Wat is dit voor doorgeslagen D66-burgerparticipatieideaal? Het gemeentehuis én de Marconitoren puilen uit van de goedbetaalde experts. Wonen die dan zo ver buiten Rotterdam dat ze geen idee hebben hoe ze het beste beleid kunnen maken? Ik stem eens per vier jaar op jullie, en daarmee hebben jullie mijn mandaat al ontvangen. Doe er dus wat mee, en val mij niet lastig met jullie problemen!
Afijn. Een brief waarmee ik mijn steentje kan bijdragen aan de afschaffing van de deelgemeentes zet ik graag om in acties. Ik ren naar de website, vul de code in, en ga gelijk op zoek naar de optie ‘de stekker uit heel de teringzooi trekken’.
Maar wat blijkt, lieve mensen? Dat kan helemaal niet! Sterker nog: ik moet kiezen tussen twee misschien nog wel grotere kwaden dan de bestaande deelgemeente. What the fuck?
Wat zijn die postmoderne Scylla en Charybdis dan, zult u willen weten, de levensgevaarlijke rots en draaikolk uit de Griekse mythologie? Dat laat de verantwoordelijke ambtenaar u gráág online zien. De gemeente Rotterdam heeft namelijk zijn jongste bediende gevraagd om in Microsoft Paint twee zo knullig mogelijke animatiefilms te maken die de modellen uitleggen.
In een notendop: je krijgt óf goed bedoelende amateurs die alles verprutsen (dat heet dan ‘Wijkparticipatie’), óf een terugkeer van de deelgemeente in de vorm van een zogeheten stadskwartier (wat iemand ‘Gebiedsbestuur’ heeft gemunt). De ambitie bij de laatste is dat hier politiek ongebonden bestuurders inzitten die via een verkiezing gekozen worden. Maar laten we wel wezen: de kans is érg klein dat deze te kiezen lokale autocraten bij de verkiezingscampagnes voor deze besturen achterwege laten wat hun politieke achtergrond is als dat winst kan opleveren. En bestaat dat eigenlijk, bestuurders zonder politieke voorkeur?
Mijn advies? Laten wij, weldenkende Rotterdammers, ons verzamelen, naar het model van G500 een alternatieve machtsgroep vormen, en de afsluitende debatten van deze verkiezing massaal bezoeken om deze plannen alsnog te laten zinken. Want als de gemeente zijn verantwoordelijkheid voor het nemen van beslissingen niet wíl of kán nemen, dan moeten wij dat maar doen.