Tag: PS2023

ingejanse-explainer-ad-woningbouw-ps2023

Factcheckmarathon AD en Pointer: analyses, achtergrondverhalen en explainer-video’s

ingejanse-explainer-ad-woningbouw-ps2023Begin maart deed ik mee aan de factcheckmarathon van AD.nlPointer (KRO-NCRV) en Nieuwscheckers, goed voor zo’n 50 mini-onderzoeken naar uitspraken van politici rondom de Provinciale Statenverkiezing 2023. Na een periode van relatief weinig (onderzoeks)productie was het heerlijk om even heel veel te maken.

Ik schreef een groot achtergrondverhaal over politieke partijen die hun partijprogramma naar alle provincies kopiëren (met geweldig dataonderzoek van Thomas de Beus), en werkte mee met Pim van der Hulst aan zijn analyse van statenleden die niet herkiesbaar zijn (en leunde daarbij vrolijk op de kennis van Chris Aalberts en Harmen Binnema).

Dan de factchecks zelf: met Luwe Groot deed ik onderzoek naar woningbouw die volgens ChristenUnie onmogelijk wordt gemaakt door geluidsoverlast van Schiphol (correct!), met Thomas Mulder kwam ik erachter dat in Zuid-Holland boeren niet weggepest worden door woningbouwers (itt wat BBB BoerBurgerBeweging stelt), met Julia Bokdam concludeerde ik dat statushouders niet verantwoordelijk zijn voor wachtlijsten voor sociale woningen (dus nee, dat was niet het juiste antwoord van Annabel Nanninga voor JA21 – Het Juiste Antwoord), en met diezelfde Julia becijferde ik dat er meer sociale woningen naar statushouders gaan dan dat er gesloopt of verkocht worden (sorry, Socialistische Partij).

Maar de leukste, dat waren de twee explainer-video’s die ik presenteerde. De eerste gaat over waarom beloftes over het aantal te bouwen woningen op drijfzand zijn gebaseerd, de ander over waarom sommige verkiezingsprogramma’s zoveel op elkaar lijken. De goden zij geprezen en gedankt had ik net een publiek-spreken-cursus bij Margreet Spijker gehad.

Dat er maar weer snel verkiezingen mogen komen.

Veel fouten of onjuistheden in kiesprogramma’s: ‘Ze zijn er niet voor de kiezer, maar voor de kieswijzer’

Bij het doorspitten van alle partijprogramma’s voor de factcheckmarathon van #PS2023 kwam ik een opmerkelijke passage tegen: BoerBurgerBeweging Zeeland wil geen Betuweroute en twijfelt over de Lelylijn. Ehm. Huh?

Wat bleek: een wat enthousiaste medewerker had iets te naarstig onderdelen doorgekopieerd. Maar een statistische analyse van alle teksten (door de onvolprezen Thomas de Beus van KRO-NCRV) leerde vervolgens wel dat Jezus Leeft, AWP, DENK, Partij voor de Dieren, Forum voor Democratie en JA21 in alle provincies grofweg hetzelfde programma gebruiken.

Ik sprak vervolgens met enkele politieke onderzoekers en experts over de betekenis ervan. Is het dedain voor de kiezer en de provincie? Welnee, stelt bijvoorbeeld Simon Otjes. “Kiezers krijgen al heel weinig mee van debatten en flyers, laat staan dat ze programma’s lezen” en “Partijprogramma’s zijn er niet voor de kiezer, maar voor de kieswijzer”.

Het resultaat van de analyse en interviews, inclusief de meest opmerkelijke zaken die we in partijprogramma’s tegenkwamen, vind je in de link hieronder. Radio 1 besteedde er vervolgens ook aandacht aan, net als de Haagse Zaken-nieuwsbrief van NRC. En dan is er ook nog een toffe 1-minuut-uitlegvideo.

Alle artikelen van de factcheckmarathon (die we als AD.nl samen doen met Pointer (KRO-NCRV) en Nieuwscheckers van Universiteit Leiden) zelf vind je op www.ad.nl/factcheck.